از «پرومته آمریکایی» تا «اوپنهایمر» | اقتباس وفادارانه نولان از برنده جایزه پولیتزر

به گزارش شهرآرانیوز، یکی از جنبه‌های شگفت‌انگیز فیلم «اوپنهایمر» کریستوفر نولان، سرعتی است که فیلم ساخته شد. اوایل سال ۲۰۲۱، نولان کتاب «پرومته آمریکایی: شادکامی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر» را خواند. این کتاب، نوشته مارتین شروین و کای برد و بیوگرافی جامعی از اوپنهایمر، فیزیکدانی است که به عنوان پدر بمب اتم شناخته می‌شود. پس از خواندن این کتاب، نولان بلافاصله دست به کار نوشتن فیلمنامه اقتباسی شد و کمتر از یک سال بعد، او در حال فیلمبرداری بود. این فیلم به تازگی اکران شده است.

اما این تنها نیمی از ماجراست. با معیاری دیگر، اقتباس از کتاب «پرومته آمریکایی» را می‌توان به عنوان حماسه‌ای چند نسلی که نزدیک به نیم قرن در حال ساخت است، تلقی کرد. فیلم حماسی نولان بر اساس کتابی تاریخی حماسی ساخته شده است. نگارش «پرومته آمریکایی» ۲۵ سال طول کشید و از زمان انتشار آن در سال ۲۰۰۵، همواره گزینه‌ای برای ساخت فیلم در هالیوود بود، اما کسی نمی‌دانست چگونه از پس آن برآید.

ماجرای این کتاب به سال ۱۹۸۰ برمی‌گردد، زمانی که مارتین شروین، ۴۳ ساله، با انتشارات ناپف قرارداد بست تا زندگی‌نامه‌ای از اوپنهایمر بنویسد.

شروین به جای یک جا نشستن و نوشتن، تحقیقات میدانی و مصاحبه را انتخاب کرد. او تحقیقات خود را با سفری به نیومکزیکو آغاز کرد تا با پیتر، پسر گوشه‌نشین اوپنهایمر ملاقات کند. او همچنین تقریبا هر کسی را که با اوپنهایمر ارتباط داشت و هنوز زنده بود، ردیابی کرد.

در ادامه حتما بخوانید رابرت اوپنهایمر واقعی چه کسی بود؟ | مردی مرموز که به «ویرانگر دنیاها» معروف شد

با گذشت زمان، شروین حدود ۵۰۰۰۰ صفحه اسناد دولتی جمع‌آوری کرد که از طبقه‌بندی خارج شده بودند، مدارکی همچون اسناد مربوط به سال‌های فعالیت اوپنهایمر به عنوان مدیر آزمایشگاه لوس آلاموس و از دست دادن مجوز امنیتی‌اش در دوران مک‌کارتیسم.

شروین مدتی بعد، از نگارش کتاب فاصله گرفت. او در دانشگاه تافتس، کرسی استادی گرفت و در آنجا مرکز تاریخ و علوم انسانی عصر هسته‌ای را تاسیس کرد. او با پیشگویی عصر اینترنت، پیشگام چیزی بود که او آن را «پل فضایی» می‌نامید و در اواخر دهه ۱۹۸۰ از ماهواره برای برگزاری گفتگو‌های زنده بین کلاس‌های خود و کلاس‌های دانشگاه دولتی مسکو استفاده کرد. او همچنین مقالات و نوشته‌های متعددی درباره عصر هسته‌ای نوشت.  

در اواخر دهه ۱۹۹۰، تقریبا ۲۰ سال از زمان‌بندی کتابش عقب و دیدگاهش نسبت به این پروژه، کمتر احساسی شده بود. او بعد‌ها در یک مصاحبه درباره این وضعیت گفت: «در چند نقطه، نور انتهای تونل بسیار کم‌رنگ شده بود». حتی همسرش در یک مصاحبه به این گفته شروین اشاره کرد که «قرار است این کتاب را با خود به گور ببرم!»

شروین راه حلی جسورانه برای این مشکل در پیش گرفت: او دوست تاریخ‌نگارش، کای برد را به عنوان همکار وارد پروژه کرد. این دو در سال ۱۹۸۰ با یکدیگر ملاقات کرده و در سال ۱۹۹۵ به هم نزدیک شدند. در آن زمان هر دو درگیر سخنرانی در نمایشگاهی از انولا گای بودند- هواپیمایی که بمب اوپنهایمر را در اوت ۱۹۴۵ به هیروشیما انداخت. (زمانی که این هواپیما دوباره در سال ۲۰۰۳ به نمایش گذاشته شد، آن‌ها درباره آن مقاله‌ای برای تایمز نوشتند.)

برد که در آن زمان نگارش اولین کتابش را با همکاری یکی از دوستانش شروع کرده بود، در ابتدا این پروژه را نپذیرفت. با این حال شروین، شش ماه به پافشاری ادامه داد. در نهایت این دو، به توافق رسیده و در سال ۲۰۰۰ با انتشارات ناپف، قرارداد جدیدی نوشتند. انتشارات، پس از کسر ۳۵۰۰۰ دلار پرداخت شده به شروین در سال ۱۹۸۰ به آن‌ها پیش‌پرداختی برابر ۲۹۰۰۰۰ دلار داد که شروین بخش بیشتر این پول را به برد داد.

این دو نفر «پرومته آمریکایی» را در طول چهار سال نهایی کردند، زندگی‌نامه‌ای ۷۲۱ صفحه‌ای که هم از نظر وسعت و هم از نظر جزئیات شخصی، کامل است. این کتاب در سال ۲۰۰۶ جایزه پولیتزر را دریافت کرد.

در طول سال‌های پس از انتشار کتاب، بار‌ها کارگردانانی تمایل خود را نسبت به اقتباس سینمایی از این کتاب اعلام کردند، اما این فیلم هرگز ساخته نشد تا اینکه در سپتامبر ۲۰۲۱ یعنی چهل سال پس از شروع کتاب شروین و شانزده سال بعد از انتشار آن- یکی از دوستان برد برای او مطلبی از نشریه ورایتی فرستاد که می‌گفت پروژه بعدی کریستوفر نولان درباره اوپنهایمر خواهد بود. درواقع نولان با اصرار جی. دیوید وارگو، تاجر موفق نیویورکی که در انستیتو فناوری ماساچوست فیزیک خوانده و مشتاق بود کتاب شروین را به مرحله تولید برساند، «پرومته آمریکایی» را برای اقتباس انتخاب کرده بود.

شروین ششم اکتبر ۲۰۲۱ درگذشت و زنده نماند تا حاصل کار نولان را ببیند. با این حال، درست قبل از فیلمبرداری، نولان به کای برد اجازه داد فیلمنامه را بخواند. برد از اینکه فیلمنامه چقدر به کتاب وفادار و آنچه را همیشه برای شروین مهم بوده، به تصویر کشیده است، شگفت‌زده شد.

منبع: ایبنا